मंगोल मुक्तिदाता युगपुरुष डा. गोपाल गुरुङ हामी माझ नरहनु भएको भएता पनि उहाँको विचारहरु सधैं मंगोल सन्ततिको निम्ति अनमोल छन् । प्रेरणादायी छन् । मंगोल अस्तित्वको लडाईमा जीवनको सम्पूर्ण समय खर्चेर कुनै लाभको पद नलिने नेता हुनु हुन्थ्यो । उहाँ राजगद्दी ताकेको आरोपमा र सामप्रदायिक जस्ता आरोप लाग्ने पहिलो नेपाली भनेर चिनिनु हुन्छ । राजगद्दी ताकेको आरोप खेप्ने डा. गोपाल गुरुङलाई मंगोलहरुले उहाँको नाम लिन समेत डराएको कुरा जगजाहेर छ । पुस्तक लेखेर जेल पर्ने महामानव डा. गुरुङले विभिन्न समयमा भुमिगत पनि वस्नु पर्यो । उहाँलाई मार्न रामचन्द्र पौडेलहरु लागि परेका थिए भनिन्छ – उहाँ भद्रगोल जेलमा हुँदा गोपाल गुरुङलाई जेलमा सडा र मार्नु पर्छ । तर मार्न चाहि आँट गरेनन् । पञ्चायतकालमा निर्भिकता पूर्वक नलडेको भए र डा. गुरुङ नजम्मिएको भए यो मुलुकका मूलबासी मंगोलहरु अन्धकारमा रहन्थे भन्ने विद्वानवर्गले पनि भन्ने गरेका छन् । डा. गुरुङ नेपाली राजनीतिमा वर्तमानमा जे भइरहेको छ त्यसको मुख्य सुत्रधार हुनु हुन्थ्यो । आज नेपाली राजनीतिमा उहाँको खाचो महशुस गरेको छु । लोकतन्त्रक/गणतन्त्र, धर्मनिरपेक्ष र संघीयताको प्रथम र प्रष्ट सुत्रधार डा. गुरुङ मंगोलहरुको धुक धुकि बन्नु भयो ।
मंगोल पिता वर्तमान भन्दा भविष्यको चिन्ता गर्नु हुन्थ्यो । आजकोले जे भोग्यो त्यो भविष्यका मंगोल सन्तानले भोग्न नपरोस भनेर सधै भन्नु हुन्थ्यो । समाजको विश्लेषणलाई दार्सनिक पाराले गर्नु हुन्थ्यो त्यसैले उहाँको हरेक कुरा एड्भान्स हुन्थे र सजिलै वुझ्न कसैले सक्दैन थिए । उहाँको भविष्यवाणीहरु पूर्वी इलामतिर एक बाहुन मित्रले संकलन गरेर राख्दा १९९० देखि यता नेपाली राजनीतिमा ठुल ठुला ७ भविष्यवाणी पुरा भएको भन्दै ती बाहुन मित्र छक्क पर्छन् ।
उहाँ सधै निडर नेतृत्वको खोजिमा सोचमग्न हुने गर्नु हुन्थ्यो । कतै मेरो यो सपनालाई पुरा गर्ने सक्षम लिडर नपाइएला कि भन्ने थियो । यदि मेरो जिन्दगी भरीको तपस्या व्यर्थै सावित हुनेको होकि भनि चिन्तित हुनु स्वाभाविक पनि हो । तर आफ्नो सिद्धान्तवाट पछि नहट्ने कुनै कम्प्रमाइज नगर्नु र निर्भिक र कन्फिडेण्ट भएर सधै अगाडि बढ्नु जस्ता प्रवल गुणकै कारण टिक्नु भयो । फलस्वरुप नयाँ पिढीले मंगोल पिताको दर्शनलाई बुझ्ने र मानव बन्ने कोशीष गर्दैछन् । हिजोसम्म पशुजस्तो बिदेशी बाहुन क्षेत्रीले बनाएर राखेका थिए । अब भन्ने पशु जस्तो बनाउने राक्षसहरुको विरुद्ध जुर्मुराउन थालेका छन् । उहाँले जनवरी १, २०१५ का दिन धरानको लोकतान्त्रिक चौतारीमा भन्नु भएको थियो – अधिकार मानेपेमे हो भनेर पाइदैन । उहाँको यो भनाइ कति गहण छ । उहाँले मंगोलहरु अहिलेसम्म बीरवहादुर होइन डरछेरुवा बहादुर भन्नु भएको ताजै लाग्छ । तर उहाँले जव पश्चिमको मंगोल सभालाई अन्तिम सम्वोधन गर्नु भयो । त्यहाँ अबचाहि खाँटी निर्भिक नेता जन्मिएको बताउनु भएको थियो । आफ्नो सपना पुरा भएको सार्वजनिक घोषणा गर्नु भयो । उहाँले आफ्नो मृत्युको दिनहरु थाहा भइसकेको या किन उहाँले मेरो सपना पुरा भयो र म पनि पुरा भए भन्नु भयो । उहाँको त्यो भनाइको सँग सँगै विदाई पनि फरक किसिमले लिनु भयो । त्यसको ३ महिना पश्चात भौतिक शरिरले विदा लियो ... मात्र उहाँको आवाज हाम्रो मन मस्तिष्कमा गुन्जाउदै । मंगोल पिताको सम्झना गर्छु हरेक दिन हरेक क्षण कतै मेरै सामुन्ने भाई आजको ताजा समाचार सुनाउ भाई भन्ने वचन उहाँको बाग्डोल निवासमा पुग्दाको क्षण सम्झिन्छु । मन उकुस मुकुश हुन्छ । उहाँ मेरै समिपमा हुनुहुन्छ जस्तै लाग्छ ।
जै गोपाल !
जै मंगोल !!
मंगोल पिता वर्तमान भन्दा भविष्यको चिन्ता गर्नु हुन्थ्यो । आजकोले जे भोग्यो त्यो भविष्यका मंगोल सन्तानले भोग्न नपरोस भनेर सधै भन्नु हुन्थ्यो । समाजको विश्लेषणलाई दार्सनिक पाराले गर्नु हुन्थ्यो त्यसैले उहाँको हरेक कुरा एड्भान्स हुन्थे र सजिलै वुझ्न कसैले सक्दैन थिए । उहाँको भविष्यवाणीहरु पूर्वी इलामतिर एक बाहुन मित्रले संकलन गरेर राख्दा १९९० देखि यता नेपाली राजनीतिमा ठुल ठुला ७ भविष्यवाणी पुरा भएको भन्दै ती बाहुन मित्र छक्क पर्छन् ।
उहाँ सधै निडर नेतृत्वको खोजिमा सोचमग्न हुने गर्नु हुन्थ्यो । कतै मेरो यो सपनालाई पुरा गर्ने सक्षम लिडर नपाइएला कि भन्ने थियो । यदि मेरो जिन्दगी भरीको तपस्या व्यर्थै सावित हुनेको होकि भनि चिन्तित हुनु स्वाभाविक पनि हो । तर आफ्नो सिद्धान्तवाट पछि नहट्ने कुनै कम्प्रमाइज नगर्नु र निर्भिक र कन्फिडेण्ट भएर सधै अगाडि बढ्नु जस्ता प्रवल गुणकै कारण टिक्नु भयो । फलस्वरुप नयाँ पिढीले मंगोल पिताको दर्शनलाई बुझ्ने र मानव बन्ने कोशीष गर्दैछन् । हिजोसम्म पशुजस्तो बिदेशी बाहुन क्षेत्रीले बनाएर राखेका थिए । अब भन्ने पशु जस्तो बनाउने राक्षसहरुको विरुद्ध जुर्मुराउन थालेका छन् । उहाँले जनवरी १, २०१५ का दिन धरानको लोकतान्त्रिक चौतारीमा भन्नु भएको थियो – अधिकार मानेपेमे हो भनेर पाइदैन । उहाँको यो भनाइ कति गहण छ । उहाँले मंगोलहरु अहिलेसम्म बीरवहादुर होइन डरछेरुवा बहादुर भन्नु भएको ताजै लाग्छ । तर उहाँले जव पश्चिमको मंगोल सभालाई अन्तिम सम्वोधन गर्नु भयो । त्यहाँ अबचाहि खाँटी निर्भिक नेता जन्मिएको बताउनु भएको थियो । आफ्नो सपना पुरा भएको सार्वजनिक घोषणा गर्नु भयो । उहाँले आफ्नो मृत्युको दिनहरु थाहा भइसकेको या किन उहाँले मेरो सपना पुरा भयो र म पनि पुरा भए भन्नु भयो । उहाँको त्यो भनाइको सँग सँगै विदाई पनि फरक किसिमले लिनु भयो । त्यसको ३ महिना पश्चात भौतिक शरिरले विदा लियो ... मात्र उहाँको आवाज हाम्रो मन मस्तिष्कमा गुन्जाउदै । मंगोल पिताको सम्झना गर्छु हरेक दिन हरेक क्षण कतै मेरै सामुन्ने भाई आजको ताजा समाचार सुनाउ भाई भन्ने वचन उहाँको बाग्डोल निवासमा पुग्दाको क्षण सम्झिन्छु । मन उकुस मुकुश हुन्छ । उहाँ मेरै समिपमा हुनुहुन्छ जस्तै लाग्छ ।
जै गोपाल !
जै मंगोल !!
Late Gopal Gurung with Jiban Mongol in 2010
Comments
Post a Comment
Thank you for Comment