Skip to main content

मंगोलको स्वाभिमान किन जाग्दैन

जीवन मंगोल

जीवन मंगोल-“गद्दारले धोका दिन्छ, कायरले घुँडा टेक्छन् तर बीरहरु लड्छन् र अघि बढिरहन्छन् ।”–होचिमिन्ह । आहा ! सुन्दै कति जोशिलो अभिव्यक्ति । हुन पनि हामी मंगोलहरु पराक्रमी बीर रावणका सन्तान हौं । अनि बुद्धको जस्तै शान्त स्वभाव, अत्यन्त नम्रता र इमान्दारिता हाम्रो परिचय हो । तर कहिलेकाँही लाग्छ, हामी कतै मूर्ति जस्तै आफ्नै निम्ति केही नगर्ने र आफ्नै आँखा अगाडिको देख्न नसक्ने बुद्धु हौँ । हाम्रो स्वाभिमान मरेको छ । इतिहासले हामीलाई चिहानमा गाडेको छ । हाम्रो कंकाल, अस्थिरपञ्जर उत्खनन गरी निकालेको भए पनि पूर्ण रुपमा हामी ज्यूँदो मंगोल हुन सकिरहेका छैनौं ।
विशाल हृदय भएर पनि विशाल सोच र दुरदर्शीता नअपनाउने जातीमा सिमित हुँदै गइरहेका छौँ हामी । वर्तमान नेपालको राजनीतिक परिवर्तन सामाजिक, विभिन्न पाटोलाई नियाल्दा लाग्छ, हामी अझै निन्द्रामा छौं । हाम्रो स्वाभिमान जागेको छैन । हो, हामी मंगोलहरुको स्वाभिमान किन जान्दैन ? हामी मंगोलहरु केही गर्न नसक्ने हामी मंगोलहरु केही गर्न नसक्ने लाचार हौं ? शासक वर्गले त्यस्तै शैलीमा प्रचार गरेका छन् र त्यस्तै व्यवहार गरिरहेका छन् । “न निगले बने न उग्ले” भन्ने कथन चरितार्थ भइरहेको छ ।


मंगोलहरुको अपरिपक्कताका कारण हाम्रो इतिहास नै आज संकटमा परेको छ । कुतर्कले इतिहास मोड्ने पाखण्डी इतिहासकारहरुलाई हामी चिन्न सकिरहेका छैनौं । जाली तमसुक बनाएर हामी मंगोलहरुलाई ढाँटिएके छ । कहिले मधेश आन्दोलनको नाममा त कहिले जनयुद्धको नाममा त्यही शासक वर्गको स्वार्थका लागि ज्यान अर्पण सजिलै मर्न र मार्न तयार हुने हामी मंगोलहरुले आफ्नो अस्तित्व र स्वभिमानलाई अव पुर्नव्याख्या गर्न पर्ने बेला भएको छ ।
हामीहरु प्रथम र दोस्रो विश्व युद्धको समयका मूलवासी मंगोलहरुले वीरता प्रस्तुत गरेको कथा प्रशस्त सुन्छौं । बेलायतीहरुले हामीलाई उकास्न दिएका भिक्टोरिया क्रसका कथा सुन्छौं । नेपाल भारतका सिमाहरुमा इतिहासका कालखण्डमा लडिएका कथा सुन्छौँ । आज त्यो वीरताको कथा कथामै मात्र सीमित भएको छ । यसबाट के स्पष्ट हुन्छ भने हामी अरुको स्वार्थमा मात्र बीरता देखाउने र वास्तविक दुश्मनलाई बँचाएर कमजोरहरुलाई आक्रमण गर्ने बीर मात्रै रहेछौं । २००७ सालको परिवर्तनका लागि लड्ने र मर्नेहरुले आजसम्म के पाए ? औपचारिक सम्मानले मात्र के गर्नु ?१० वर्षसम्म माओवादीले चलाएको नरहत्या यज्ञमा मूलवासी मंगोलहरु स्वाहा मात्र भएनन्, बाँचेकाहरु घरबारविहीन सुकुम्बासी बन्नु परेको वेदना अहिले प्रचण्डबाट पुष्पकमल बनेका माओवादी अध्यक्षले सुनिदिन्छन् ? फेरि उही प्रचण्डको प्रसंशा गरेर हिँड्दै छन् अझै केही किरातीहरु । कहिलेसम्म हिँड्छौं हँ उनको झोला बोकेर ? निगाहमा मन्त्री खान पल्केकाहरुको अनुहार मात्र मंगोल भएर के गर्नु ? कुर्सीमा मूर्ति जस्तो बस्ने पनि वास्तविक स्वभिमानी मंगोल हो र ? अर्काको विवेकले चल्नेहरुले कसरी महशुस् गरुन् आफ्नो पहिचान र अस्तित्व ? रामबहादुर थापा मगर  र देव गुरुङहरुलाई कहाँदेखि कहाँको शक्तिले छिर्के लगाएर लडाइदियो । यतिखेर नविना लामा चर्चामा छिन् । तर उनलाई पनि अन्त्यमा हात लाग्यो शून्य नै हुनेछ ।
पुरानो राज्य व्यवस्था र तिनले स्थापना गरेको संकिर्ण विचार बदल्नु आजको आवश्यकता हो । त्यसका लागि कायर जस्तो लुकेर धम्काउने होइन, निर्भिकताका साथ क्रान्ति गर्नु प्रधान कुरा हो । अन्यायको विरुद्ध विद्रोह गर्ने लखन थापा मगर, रामप्रसाद राई  र अटलसिंह खम्बु जस्तै स्वभिमानका लागि ठाडै ढल्न किन डराउने ? रत्नकुमार वान्तवाहरुलाई साथ लिनेहरु आज देशको प्रधानमन्त्री बनिसके । तर हामी मंगोलचाहीँ विदेशी सेना र विदेशी भूमिमा श्रम गर्ने मात्र ?बराजु चेप्जुको पालादेखि जवान मंगोल ठिटाहरुलाई अरु कुराको मतलव हुन्न । जहिले पनि ति पल्टने हुने मात्र सपना देखिरहेका छन् । कति गर्दा पनि पल्टने नभए खाडीतिर भौतारिनु पर्ने बाध्यता कसरी सिर्जना भयो ? यसमा बहस हुनु आवश्यक छ । भारत, हङकङ र बेलायतका गोर्खा सेनालाई पनि शासकवर्गको विचारले  गाज्नु गाँजेको छ । आखिर बेलायती न प¥यो । बीर गोर्खा भन्दै धाप मा¥यो र छिर्के लगाएर दाउ मा¥यो ।
हामी मंगोल त्यही हौं जसले अत्याधुनिक हातहतियारले सुसज्जित जर्मनलाई यस्तो धम्की दियो, “लेफ्ट राईट लेफ्ट राईट  कदम बढायो, गोर्खालीको छोरादेखि जर्मन डरायो ।” दोस्रो विश्वयुद्ध जर्मनीबाटै सुरु भएको थियो । त्यसका मुख्य कारक त्यस समयका फासिस्ट जर्मन चान्सलर हिटलर हुन् । हिटलरले ६० लाख बढि यहुदीहरुलाई ग्याँस च्याम्बरमा हालेर मारे र आफै पनि बंकरमा आत्महत्या गरे । हो, माओवादीहरु पनि पनि हिटलर भन्दा कम रहेछन् । नेपालमै हजारौं सखाप पार्ने कम्युनिष्टले संसारको त के हिसाब ?  साम्यवादका नाममा करोडाँै मारिएका छन् । कम्युनिष्टकै पछि लागेर आज हामी यसरी छटपटाइरहेका छौ । शोसकहरुका अगाडी हामी बीर होइन, कायर बनिरहेका छौं ।
हामी टुक्राटुक्रामा परिणत भएका मंगोललाई जोड्ने एउटै सुत्र मंगोलवाद हो । तर त्यसतर्फ हाम्रो ध्यान गएको छैन । भारतका दलितहरुको आदर्श र भारतीय संविधानका निर्माणकर्ताहरु मध्ये एक डा. भीमराव अम्वेडकरको धम्मपथको अपूर्णतालाई पूर्णता दिनु पनि हो मंगोलवादको उद्देश्य । तर, यसको तात्पर्य एउटा धर्मलाई मात्र अंगाल्नु होइन । अन्य धर्म र सम्प्रदायलाई उपेक्षा गर्नु कदापी होइन यसको उदेश्य । त्यति मात्र नभई यसको उदेश्य एक धर्म, एक जातीको नारा प्रतिस्थापन गर्नु तथा लोकतन्त्र, गणतन्त्र र धर्मनिरपेक्षतालाई अंगिकार गर्नु हो ।


यो कुरा आजका वीर मंगोलहरुले बुझ्नु पर्दछ । सामुहिक स्वार्थ र व्यक्तिगत स्वार्थमा आकाश धर्तीको फरक छ । व्यक्तिगत स्वार्थ र सामुहिक मंगोल स्वार्थमा फरक छ । मण्डेलाले रंगभेद विरुद्ध लड्दा २७ वर्ष जेल बस्नु प-यो । त्यस्तै हाम्रा मंगोलवादका अगुवा गोपाल गुरुङले वर्णभेद नीतिविरुद्ध बोल्दा बर्षौ भूमिगत जीवन विताउनु परेको इतिहास भुल्नु हुँदैन ।
from mongolvision weekly.

Comments

Popular posts from this blog

धर्मको नाममा हिन्दु यसरी चोखिन्छ

-जीवन मंगोल यहाँ अजीव लाग्ने प्रसंग के छ भने जसलाई बाहुन क्षेत्रीले पाप भनेर अपराध भनेर हिंसा भनेर भनिरहेको छ, त्यो अचम्मको छ । जस्तोः “बलि” दिनु “वध” गर्नु धर्म तर काट्नु मार्नु चाहि अपराध हो भन्छ हिन्दुले । यो तर्कसंगत होइन । काट, मार गर्नु पाप हो भने धर्मको नाममा प्राणीको हत्या गर्नु पनि पाप हो त्यसलाई चाहि “वध” नभनेर हिंसा गरेको रे ! गाई काट्नु पाप, फेरी देवालीमा बोका वा रागा काट्नु हत्या नहुने “वध” हुने रे ! बाहुन क्षेत्रीले जति यहाँ हत्या गर्ने दुनिया सायदै छ होला । तर उसले हत्या गरेको जति सबै “वध” गरेको भन्दै चोखिने काम गर्छ । बाहुनहरुको कथित शास्त्रमा बलिदानको चर्चा छ । ऋग्वेद कालिन समयमा विशेष गरि मुख्य गरि ३ प्रकारको यज्ञ बलिको उल्लेख छ । ति हुन ः १. नरमेध्य यज्ञ –मान्छेको बलि), २. अश्वमेध्य यज्ञ (घोडा बलि) र ३. गोमेद यज्ञ (गाई बलि) कालान्तरमा यी तीनै प्रकारका बलिहरु प्रतिवन्ध गरि गोदान यज्ञको शुरुवात गरे । विभिन्न सुत्रहरुमा उल्लेख भएका तथ्यले पाप कसले गरेको थियो भन्ने कुरा प्रष्ट्याइरहन पर्ला जस्तो लाग्दैन । अहिले पछिल्लो समयमा गोदान बाहेक बोका बलि दिने प्रचलन ...

हिन्दु वणाश्रमी व्यवस्थाले समाजलाई विभाजन गर्यो

जीवन मंगोल हामीलाई रास्ट्रले के दियो भन्दा पनि हामी के दिन सक्छौ, त्यो महत्वपूर्ण बिषय हुन्छ । मेरो घरभित्र सानो परिवार हुन्छ तर त्यो भन्दा मेरो रास्ट्र ठूलो परिवार हो । त्यो मेरो ठूलो परिवार नसम्हाल्दा सम्म देशले मलाई केहि दिने छैन । अहिले सम्म त्यो परिवारलाई भत्काउने प्रयास भएको छ भनेर सकारात्मक सोचहरु पलाउन जरुरी छ । परिवारको सदस्यहरुलाई सम्मान न्याय दिइएन । सबैलाई सम्मान व्यवहार नहुँदा परिवारका सदस्यहरु आफ्नो कुण्ठाहरु साचिरहन सकेनन् र अन्ततः कलह सुरु हुन गयो । यसकारण परिवार मिलाउनु जरुरी छ । परिवारभित्रै समस्या समाधान खोज्नु पर्छ । परिवारभित्रै झगडा भयो भने छिमेकीको हेर्ने दृष्टिकोण पनि नकारात्मक हुन्छ । छिमेकीले पनि छिर्के लगाउने ठाउँ पाउँछ तर यहाँ त बैरीहरुले राष्ट्रभित्रका राष्ट्रहरुलाई मिलाएर राख्न चाहँदैन । अनि फलाना छिमेकी देशले यस्तो ग¥यो भनेर आफ्नो कालो कर्तुत लुकाउन खोज्छन । शासकले जनतालाई आफ्नो परिवार नठान्नु नै दुःखको कुरा हो भने सयौ समुदायको फूलबारी भएको देश भए पनि त्यो फूलबारीभित्र दुईओटा बिशेष समुदायहरु मात्र अटाउनु देशको अर्को दुर्भाग्य हो । सबै फूलहरु फूलबारी...

यसकारण हुँदैछ दशैँ बहिस्कार !

–जीवन मंगोल पञ्चायत अन्त्य संगै नाम मात्रैको बहुदलीय व्यवस्था घोषणा भए पश्चात नेपालको राजनैतिक, धार्मिक, सांस्कृतिक, सामाजित पक्षमा क्रान्तिको थालनी भयो ।  युगौंदेखिको रैथाने धर्म, संस्कृति, चाड पर्व सामाजिक परम्परा मान्यताहरुको खोजी गर्ने थोरै मौका मिल्यो । राजनैतिक, धार्मिक र सास्कृतिक तथा सामाजिक विशिष्टताभित्रका अनेक कोणबाट अथ्र्याउन थालियो । द्रव्य शाहले मंगोल पुर्खा वध गरी स्थापना गरेको आधुनिक गोरखा र पृथ्वीनारायण शाहले विस्तार गरेको साम्राज्य वर्तमान नेपाल र राणाहरुले निर्माण गरेको मनुवादी नीतिको बिरुद्ध शाहस साथ बोल्ने हिम्मत जुटे पछि बदलिदो युगसंगै खोज अनुसन्धानको क्षेत्रमा पनि फराकिलो बनाउने युग पुरुषहरुको खोजले कट्घरामा उभ्याउदै असत्यले ठडिएको कथित इतिहासको स्तम्भ भत्काउन सुरु भयो । त्यहि सेरोफेरोमा दशै बहिस्कार अभियानहरु सुरु भयो । देवासुर संग्राम, अनैकौ मिथक जोडेर राज्यले कसरी नेपालीकरण ग¥यो र कसरी हिन्दुकरण ग¥यो ? कसरी दशै प्रचलनमा आयो र भित्रि रहस्य के हो यहि रहस्यलाई अझ सुक्ष्म ढंगले बुझ्न जरुरी छ । दशैको पृष्ठभूमि ...